جک پنوماتیک (سیلندر پنوماتیک)
جک پنوماتیک ( یا اصطلاح عامینه جک بادی ) یکی از پر کاربرد ترین تجهیزات پنوماتیکی موجود در بازار است که کاربردهای متنوعی برای آن وجود دارد، در این بین میتوان به مواردی همچون اتوماسیون صنایع چوب، صنایع ماشین سازی، صنایع کاشی و سرامیک، صنایع پرس، صنایع خودروسازی و خطوط تولید اشاره کرد.
عامل اصلی و قدرت متحرکه سیستم های پنوماتیکی، سیلندرهای پنوماتیک هستند. این تجهیزات به واسطه طراحی و ساختمانی که دارند، نیروی هوای فشرده را به نیروی مکانیکی تبدیل می کنند، از این رو آنها را واحدهای کار پنوماتیکی هم می دانند.
چگونگی کار جک پنوماتیک
معمولا سیلندرهای پنوماتیک با سرعت بالایی به حرکت مشغول می شوند و پس از گذشت زمان، به تدریج دمای هوا به واسطه کار کمپرسور و پیستون، افزایش می یابد و همین تغییر دما منجر به تغییر فشار گاز هم می شود. از این رو باید سیلندرهای پنوماتیک دارای کیفیت ساخت مطلوبی باشند که از عهده تحمل تغییرات فشار و دما به خوبی برآیند و این تغییرات را به کمترین میزان ممکن کاش دهند تا خللی در سیستم و حرکت یکنواخت شفت ایجاد نشود.
از این رو توصیه می شود، برای انتخاب انواع تجهیزات مکانیکی حتما از کارشناسان خبره در زمینه مربوطه کمک گرفته شود تا متناسب با عملکرد مورد نیاز، تجهیزات مناسبی تهیه شود.
اجزا و شکل جک پنوماتیک
سیلندرهای پنوماتیک به طور کلی شامل بدنه (پوسته)، پیستون، پکینگ و سایر اتصالات می شوند. سیلندرهای پنوماتیک بنا به کاربردهای مختلفی که دارند در طول ها و قطرهای مختلف و برای فشارهای کاری مختلف طراحی ، تولید و روانه بازار شده اند. عموما از پنوماتیک در فشارهای پایین استفاده می شود و حداکثر فشاری که به شکل کلی برای این سیلندرها تعریف می شود، 300 بار است.
مشکل عمده
مشکل عمده ای که برای سیلندرهای پنوماتیک در ابتدا وجود داشت، برخورد پیستون به انتهای سیلندر و عمر پایین این سیلندرها به واسطه سرعت و قدرت بالای پیستون ها بوده است که امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی از انواع مختلف ضربه گیرهای مناسب استفاده می شود، به نحوی که این مشکل به طور کامل بر طرف شده است و پیستون پیش از رسیدن به انتهای سیلندر و ضربه زدن به آن، کاملا از حرکت باز می ایستد. در ادامه بیشتر با انواع سیلندر یا جک پنوماتیک آشنا می شویم.
تقسیم بندی های مختلفی برای سیلندر و جک پنوماتیک وجود دارد. به عنوان مثال در یکی از تقسیم بندی های متداول، این سیلندرها را به دو دسته مگنت دار و بدون مگنت تقسیم بندی می کنند.
تقسیم بندی جک پنوماتیک براساس ساختمان
میتوان سیلندرهای پنوماتیک را بر اساس ساختمان و نحوه عملکردشان به دو دسته زیر تقسیم بندی کرد:
- سیلندرهای پنوماتیکی خطی که منجر به حرکت رفت و برگشتی شفت می شود.
- سیلندرهای پنوماتیکی چرخشی که منجر به حرکت دورانی شفت می شود.
جک پنوماتیک خطی
همان طور که گفتیم، سیلندرهای پنوماتیکی خطی به کمک نیروی هوای فشرده، منجر به حرکت رفت و برگشتی شفت می شوند. سیلندرهای خطی، خود به دو دسته ی یک طرفه یا دو طرفه تقسیم می شوند.
سیلندر خطی یک طرفه
همان طور که از نام سیلندرهای خطی یک طرفه یا یک کاره پیدا است، این سیلندرها فقط در یک طرف یا از یک سوی کورس حرکتی خود کار انجام می دهند. در این نوع سیلندرها هوای فشرده، از یک سمت وارد محفظه سیلندر می شود و باعث حرکت پیستون می شوند. پس از قطع شدن فشار هوا، فنری که پشت پیستون قرار دارد، هوای داخل محفظه را خالی می کند و پیستون به اول کورس حرکتی خود باز می گردد و مجدد با باز شدن مسیر هوای فشرده، پیستون به حرکت در می آید. شماتیکی از این نوع جک پنوماتیکی را در شکل زیر مشاهده می کنید.
از سیلندرهای خطی یک طرفه جهت پرس کردن قطعات ساخت گیره های پنوماتیکی و نیز جدا کردن قطعات از قالب های ساخت و … استفاده می شود.
مطلب پیشنهادی: پنوماتیک چیست؟
